کبد نقش مهمی در سوخت و ساز و شکستن چربیها در بدن دارد. در صورت بروز اختلال در آن، چربی در کبد رسوب کرده و با انباشته شدن چربی در سلول‌های کبدی میتواند به التهاب این سلول‌ها منجر شود. کبد چرب، یکی از بیماریهای شایع در جامعه است که در نتیجه‌ی بسیاری از بیماری‌ها و یا حالت‌های تغذیه‌ای در بدن ایجاد می‌شود.
دکتر علی اکبر شایسته، متخصص داخلی، درباره این بیماری گفت: زمانی که مولکول‌های چربی در سلول‌های کبدی رسوب کنند، حالتی ایجاد می‌شود که به آن کبد چرب می‌گویند. وجود تا ۵ درصد چربی در کبد طبیعی است ولی بیشتر از آن، رسوب چربی است. معمولا درصد چربی در کبد با آزمایش قابل اندازه‌گیری نیست و تنها در نمونه‌برداری کبد مشخص می‌شود.
او گفت: ساده‌ترین، راحت‌ترین و ارزان‌ترین راه برای تشخیص کبد چرب انجام سونوگرافی است که چربی جایگزین شده در سلول‌های کبدی را نشان می‌دهد. علاوه بر سونوگرافی ممکن است آزمایشاتی هم در بعضی افراد که در کبدشان التهاب وجود دارد، صورت گیرد ولی خود چربی کبد را با سونوگرافی، ام آر ای، اسکن و نمونه‌برداری کبد می‌توان تشخیص داد. روش جدید و سیستم جدید فیبرواسکن هم میتواند میزان و درصد چربی را مشخص کند. او با تاکید بر اینکه سونوگرافی به تنهایی برای تشخیص کافی نیست، ادامه داد: از لحاظ شدت و ضعف باید آزمایشاتی بر روی بیمار صورت گیرد و سایر علت‌ها هم حتما بررسی شود زیرا ممکن است بیماری دیگری هم همراه این بیماری وجود داشته باشد.
دکتر شایسته با اشاره به اینکه کبد چرب به تنهایی به بدن بیمار صدمه نمی‌زند، گفت: معمولا کبد چرب همراه با چاقی، دیابت، بیماریهای قلبی عروقی و مسائل مربوط به این بیماری‌ها بروز می‌یابد.
او همچنین گفت: این بیماری در کودکان هم ممکن است بروز پیدا کند که یکی از دلایل آن، چاقی است. بعضی اوقات داروها یا بیماریهای ژنتیکی هم میتوانند کبد را چرب کنند ولی مهم‌ترین علت بروز این عارضه، عوارض داروها است.
دکتر شایسته درباره شیوه درمان این بیماری گفت: برای درمان بیماری کبد چرب باید شیوه زندگی خود را تغییر دهیم یعنی رژیم غذایی را باید تغییر دهیم و فعالیت بدنی را زیاد کنیم، غذاهایی که دارای کالری زیاد هستند را از رژیم غذایی خود حذف کنیم یا کم مصرف کنیم و به‌جای آنها غذاهای گیاهی و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانیم. مصرف داروهای شیمیایی برای درمان این بیماری راه‌حل مناسبی نیست زیرا علاوه بر اینکه عوارض بعدی را در پی دارند، تاثیر زیادی نیز در جهت بهبودی این بیماری بر روی بدن نمی‌گذارند.
او با بیان این که احتمال ابتلا به بیماری کبد چرب در افراد چاق بیشتر است، گفت: بیماری کبد چرب علائم خاصی ندارد و مشخص نیست مگر این که بیماری خیلی پیشرفته و شدید باشد. ممکن است این بیماری ضعیف باشد و مشکل خاصی هم در افراد ایجاد نکند ولی کسانی که دیابت یا بیماری دیگری دارند، ممکن است به تدریج به سیروز هم مبتلا شوند.
شایسته درباره سیروز کبدی توضیح داد: وقتی کبد از حالت طبیعی خارج می شود، سلول‌های کبدی عملکرد خود را از دست می‌دهند و از بین می روند، این حالت را سیروز می‌گویند. اگر در کبد چرب التهاب به وجود آید، در شرایط خاص به سمت سیروز می رود. سیروز مرحله و شرایطی است که کبد معمولا به طور غیرقابل بازگشت آسیب دیده و در این شرایط ممکن است فرد مبتلا دیگر نتواند فعالیت‌های خود را به درستی انجام دهد.
کبد چرب را با طب سنتی درمان کنید+ پاسخ دکتر علیرضا عباسیان
خوشبختانه برای مشکل کبد چرب راهکارهای سودمندی در طب سنتی وجود دارد برای مقابله با این مشکل الو دکتر به شما پیشنهاد می کند مطلب زیر را بخوانید
این مطلب را خواننده الو دکتر از ما پرسیده است و دکتر علیرضا عباسیان متخصص طب سنتی به این سوال جواب داده است ابتدا متن سوال را با هم مرور می کنیم.
سوال:
خانمی 56ساله هستم و بیماری کبد چرب دارم آیا راهکارهای طب سنتی در درمان این بیماری مؤثر است؟
دکتر علیرضا عباسیان، به ما پاسخ داده است:
خوشبختانه برای مشکل کبد چرب راهکارهای سودمندی در طب سنتی وجود دارد. علاوه بر دستورات رایج نظیر افزایش تحرک، کم کردن مصرف همه نوع مواد غذایی، به خصوص غذاهای چرب، خوردن غذاهای خام نظیر میوه ها و سبزیجات و کم مصرف کردن غذاهای پخته، داروهایی هم وجود دارد که باید تحت نظر پزشک متخصص طب سنتی تجویز شود. بنابراین اگر مایلید از طریق طب سنتی به درمان برسید، توصیه می کنم به یک متخصص طب سنتی مراجعه کنید تا تحت درمان قرار بگیرید.
طبیعی ترین راه ها برای مقابله با مشکل کبد چرب
مصرف بی اندازه غذاهای چرب و گنجاندن انواع فست فودها و غذاهای آماده در برنامه و رژیم اعضای خانواده این روز ها به عنوان یکی از شایع ترین دلایل ابتلا به بیماری کبد چرب گزارش شده که ابتلا به آن در میان افراد کم تحرک و چاق در مقایسه با دیگر مردم بیشتر است.در این بیماری ذرات درشت و بزرگ چربی در سلول های کبد رسوب می کنند و به این ترتیب موجب بروز اختلال هایی در عملکرد کبد و ابتلا به بیماری های مزمن کبد می شود که از میان آنها می توان به استعداد ابتلا به عفونت ها، خونریزی های دستگاه گوارش و اختلال در سطح هوشیاری اشاره کرد.
از آنجا که بیماری کبدچرب از جمله بیماری های خاموش و بی نشانه است، پیشگیری از ابتلا به آن از جمله اولویت ها قرار می گیرد، زیرا این بیماری معمولا زمانی خود را نمایان می کند که ذرات چربی بخش زیادی از سلول های کبدی را به خود درگیر کرده اند. کبد چرب پس از درگیر کردن کبد با علائمی مانند ضعف، خستگی و احساس سنگینی و فشار در ناحیه فوقانی و راست شکم بروز می کند. خوشبختانه در میان شیوه های طبیعی درمان در سراسر جهان، راهکارها و تکنیک هایی وجود دارد که می توان از آنها برای پیشگیری از ابتلا به کبدچرب اقدام کرد. در اینجا برخی از کاربردی ترین و ساده ترین این شیوه ها را با هم مرور می کنیم.
پیشگیری از تجمع چربی ها در کبد
نوشیدن چای سبز یا استفاده از عصاره این گیاه دارویی تاثیر زیادی در پیشگیری از تجمع و رسوب چربیها در اطراف کبد دارد، ضمن آنکه میتواند به تسریع روند درمانی کبد چرب نیز کمک کند. افرادی که احتمال و استعداد ابتلا به این بیماری در آنها زیاد است مانند افراد چاق و کم تحرک میتوانند با گنجاندن چای سبز در رژیم غذایی روزانه خود از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند، به شرط آنکه در کنار نوشیدن چای سبز، رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوه ها را در برنامه غذایی خود بگنجانند. علاوه بر این، درمانگران چینی بر این باورند که نوشیدن این چای گیاهی به صورت مستمر میتواند از ابتلا به سرطان کبد نیز پیشگیری کند.
کاهش جذب چربی با خارمریم
گیاه خارمریم یکی دیگر از گیاهان دارویی است که از آن برای درمان و پیشگیری از بیماریهای کبدی استفاده میکنند. این گیاه از آنجا که ترکیبی به نام سیلی مارین دارد، می تواند در کاهش میزان جذب چربی به ویژه چربی بد (ال دی ال)، تری گلیسیرید و کاهش جذب کلسترول موثر باشد.
به همین دلیل بسیاری از درمانگران، این گیاه را از جمله موثرترین گیاهان دارویی برای درمان کبد چرب می شناسند و مصرف دمنوش یا خشک این گیاه همراه غذا را در این زمینه موثر می دانند. مصرف این گیاه با مشورت متخصص طب سنتی می تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کرده و سرعت تولید دوباره سلول های کبدی را افزایش دهد.
با زنجبیل متابولیسم بدن را افزایش دهید
یکی دیگر از شیوه های کاهش جذب چربی در جریان گردش خون و اندام های داخلی گنجاندن زنجبیل در برنامه غذایی هفتگی است. افرادی که در طول هفته 2 تا 3 بار زنجبیل استفاده می کنند، می توانند از خواص درمانی آن در افزایش میزان متابولیسم و سوخت و ساز بدن و کاهش جذب چربی ها بهره مند شوند. برای این منظور می توانید یک تکه زنجبیل را درون یک کاسه ماست رنده کرده و آن را بعد از صرف وعده های غذایی میل کنید. به اعتقاد برخی از درمانگران شیوه های طبیعی درمان نوشیدن دمنوش زنجبیل نیز در کنترل بیماری های کبد به ویژه کبد چرب موثر است. نوشیدن این دمنوش می تواند به کاهش جذب چربی در اطراف کبد کمک کرده و مانع از ابتلای افراد مستعد به این بیماری شود. مصرف دمنوش زنجبیل یا ماست کم چرب حاوی زنجبیل به ویژه در وعده هایی که غذای چرب خورده اید بسیار اهمیت دارد.
سویا را با گوشت قرمز عوض کنید
یکی از مهم ترین عواملی که می تواند از رسوب چربی ها در بافت کبد جلوگیری کند، اصلاح رژیم غذایی است. به گفته محققان جایگزین کردن سویا و پروتئین گیاهی به جای پروتئین حیوانی به ویژه گوشت قرمز می تواند تاثیر زیادی در کاهش جذب چربی و تری گلیسیرید در بافت کبد داشته باشد. از این رو، درمانگران به افراد مستعد ابتلا به کبد چرب و التهاب کبد توصیه می کنند در طول هفته برای تهیه غذاهای خود از گوشت قرمز و سویا کنار هم استفاده کنند و مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانند.
دور این غذاها را خط بکشید
اگر به اضافه وزن مبتلایید، اگر کم تحرک هستید و احتمال ابتلا به کبدچرب را دور نمی بینید به شما پیشنهاد می کنیم از مصرف غذاهایی مانند غذاهای فریز شده و یخ زده، ترشیجات، ماست پرچرب، سس، نمک زیاد، غذاهای فست فود، انواع شیرینی ها، پیتزا، انواع سرخ کردنی ها مانند سیر داغ، پیاز داغ، چیپس، پفک، غذاهای چرب و نوشابه های گازدارپرهیز کرده و تا می توانید به جای آنها از میوه های تازه، سبزیجات مختلف به ویژه کاهو، خیار، هویج و غذاهای سالم و طبیعی استفاده کنید. رعایت این رژیم در تمامی دوره های سنی به پیشگیری از ابتلا به کبد چرب و دیگر بیماری های کبد کمک می کند.
آبلیمو را فراموش نکنید
نوشیدن یک لیوان آب که در آن عصاره یک لیموترش تازه وجود دارد در آغاز روز می تواند بهترین دارو برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب باشد. از آنجا که لیمو سرشار از ویتامین C است و به عنوان یک آنتی اکسیدان می تواند نقش موثری در هضم و جذب مواد مفید در بدن داشته باشد، قابلیت زیادی در پیشگیری و درمان کبد چرب دارد.
از زردچوبه غافل نشوید
به تازگی محققان دانشگاه «سنت لوئیس» از تاثیر زردچوبه بر کنترل بیماری کبد چرب در افراد چاقی که به این بیماری مبتلا هستند خبر داده اند. بر اساس این تحقیقات مشخص شده، افرادی که از زردچوبه به عنوان یک چاشنی در برنامه روزانه خود استفاده می کنند کبد مقاوم تری در برابر ابتلا به بیماری کبد چرب دارند و احتمال ذخیره شدن ذرات چربی در کبد آنها کمتر است. از این رو این محققان به مردم توصیه می کنند مصرف زردچوبه را به عنوان یک ادویه موثر و درمانگر در برنامه هفتگی و حتی روزانه خود بگنجانند.
عرقیات گیاهی بنوشید
عرق گیاهی شاه تره، خارشتر و کاسنی از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب به شمار می آیند. این نوشیدنی های گیاهی از آنجا که طبعی سرد و تر دارند موجب کاهش میزان کلسترول خون می شوند و در عین حال به پاکسازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد هم کمک می کنند.
به اعتقاد درمانگران، نوشیدن یک تا 2 لیوان ازیکی از عرقیات شاه تره، کاسنی و خارشتر یا ترکیبی از آنها می تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماری های کبد به ویژه کبد چرب و سیروز کبدی داشته باشد و احتمال ابتلا به این بیماری ها را به صفر برساند.
چه افرادی استعداد ابتلا به کبد چرب دارند؟
به گفته درمانگران، افراد چاق و دچار اضافه وزن که کمترین میزان تحرک را دارند اصلی ترین گروه ها برای ابتلا به بیماری کبد چرب هستند. اما در کنار این گروه، گروه های دیگری هم وجود دارند که بیشترین آمادگی را برای ابتلا به این بیماری دارند.
از طرفی افراد بی تحرک و علاقه مند به غذاهای آماده و فست فودها نیز در گروه افراد مستعد ابتلا به کبد چرب هستند، بنابراین باید هوشیار باشند و با مشورت پزشک خود آزمایش های لازم در این زمینه را انجام دهند.
به گفته برخی از متخصصان، مصرف بی رویه و بی قاعده ویتامین آ نیز می تواند یک عامل محرک برای ابتلا به بیماری کبد چرب باشد که در نهایت فرد را با خطر رسوب چربی در بافت های کبد و اختلال در عملکرد این عضو رو به رو کند